KATHMANDU, Nepal – Khi Geoffrey Chang, một người leo núi của Úc đang trên đường đến khu cắm trại dưới chân núi Everest có tên gọi là Base Camp, tỉnh dậy với cơn đau thắt ở ngực, hướng dẫn viên người Nepal đi cùng đã ngay lập tức hối thúc phải tiến hành một chuyến cứu hộ y tế, với lý do Chang là một trường hợp nghiêm trọng của căn bệnh chóng mặt cấp tính khi leo núi.
Nhưng sáng hôm sau, Chang cảm thấy sức khỏe tốt hơn, và mức độ oxy trong máu của anh đã trở lại mức chấp nhận được, anh nói. Người bạn đồng hành của anh, cô Michelle Tjondro, đã hỏi hướng dẫn viên nếu họ có thể chỉ đơn giản là nghỉ ngơi ngày hôm đó hoặc đi bộ xuống núi giống như những người khác có triệu chứng tương tự hay không.
Đó là khi các dấu hiệu đáng ngờ bắt đầu liên tục xuất hiện.
Người hướng dẫn viên đã gạt bỏ những đề nghị đó, tiếp tục thúc ép phải bố trí một chuyến cứu hộ bằng trực thăng khá tốn kém. Sau đó, tại một bệnh viện được tiếp thị dành cho người nước ngoài ở Kathmandu, thủ đô của Nepal, hộ chiếu của Chang đã bị tịch thu trong nhiều ngày, anh nói, và khi hóa đơn thanh toán của bệnh viện tăng vọt, một bác sĩ nói với anh rằng các triệu chứng của anh cần phải được phóng đại để công ty bảo hiểm phải chi trả cho thời gian nằm bệnh viện của anh.
Anh Chang cùng với cô Tjondro và công ty bảo hiểm của họ giờ đây tất cả đều tin rằng họ là mục tiêu của một trò lừa đảo đã gây tác hại lớn cho ngành du lịch của Nepal, chiếm đoạt một số tiền khổng lồ từ các công ty bảo hiểm.
Chính phủ Nepal và các công ty cung cấp bảo hiểm cho người leo núi dã ngoại đã mô tả một làn sóng gian lận trong đó các công ty khai thác dịch vụ, các hướng dẫn viên, các công ty sơ tán bằng trực thăng và các bệnh viện đều đồng mưu với nhau để lừa tiền của các công ty bảo hiểm bằng cách khuyến khích thực hiện các cuộc cứu hộ không cần thiết và phóng đại các triệu chứng và dịch vụ y tế. Các quan chức cho biết, tính đến tháng Sáu vừa qua, họ đã phát hiện hàng triệu đô la từ các khoản bồi thường bảo hiểm có khả năng bị gian lận trong năm nay.
Những người hướng dẫn viên kiếm được các khoản hoa hồng béo bở từ các công ty mờ ám chuyên khai thác dịch vụ leo núi dã ngoại bằng cách thúc ép sử dụng dịch vụ cứu hộ khẩn cấp trong trường hợp bị chóng mặt leo núi cấp tính và các bệnh khác ở thể nhẹ, ngăn cản người leo núi liên hệ với bác sĩ hoặc sử dụng các biện pháp ít tốn kém hơn. Trong một số trường hợp, theo các nguồn tin cho biết, những người leo núi dã ngoại khỏe mạnh thậm chí đã đồng ý được cứu hộ để đổi lấy một chuyến bay miễn phí không phải đi theo tuyến đã định.
Khi các hóa đơn được nộp cho công ty bảo hiểm để yêu cầu thanh toán, các công ty trực thăng sẽ thổi phồng chi phí cho việc cứu hộ và viện phí của các dịch vụ. Nhiều yêu cầu bồi thường bảo hiểm được nộp cho cùng một chuyến bay trực thăng duy nhất, nếu có nhiều hơn một người leo núi dã ngoại được chở trên máy bay.
Một số công ty dịch vụ leo núi, hoạt động như nhà môi giới và lấy phần trăm phí cứu hộ từ các công ty trực thăng, đã kiếm được nhiều tiền hơn từ dịch vụ cứu hộ khẩn cấp so với thủ đoạn chỉ thổi phồng chi phí, theo các quan chức cho biết, với các khoản chia chác lại quả lên tới hàng nghìn đô la Mỹ, trong khi lợi nhuận thu được từ mỗi khách hàng leo núi dã ngoại có thể chỉ được vài trăm USD.
Chính phủ Nepal đã công bố một chương trình giám sát mới vào cuối tuần trước để ngăn chặn và xử lý gian lận. Ông Rabindra Adhikari, bộ trưởng du lịch của Nepal, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng các thủ tục mới đã được thiết lập cho dịch vụ cứu hộ y tế, và các công ty trực thăng, công ty khai thác dịch vụ leo núi và các bệnh viện phải gửi hóa đơn của dịch vụ cứu hộ cho văn phòng của ông để đảm bảo rằng các hóa đơn này là “thật” hay không.
Các quan chức Nepal cho biết họ cũng đang điều tra các cáo buộc rằng các hướng dẫn viên trong một số trường hợp đã cố ý làm cho khách hàng bị bệnh để buộc phải cứu hộ, được cho là bằng cách phục vụ thức ăn đã bị hỏng, hoặc trộn một lượng lớn bột tẩy rửa baking soda vào bữa ăn của khách.
Các công ty bảo hiểm cũng đã chịu đựng quá mức giới hạn. Họ đã tăng phí bảo hiểm, chạy các banner báo động màu đỏ trên trang web của họ để cảnh báo cho người leo núi dã ngoại về các trò lừa đảo nói trên, hoặc đôi khi đe dọa sẽ hoàn toàn chấm dứt cung cấp bảo hiểm tại quốc gia này.
Ông Phil Sylvester, phát ngôn viên của World Nomads, một công ty bảo hiểm nổi tiếng có khách hàng trên khắp thế giới, cho biết số lượng các vụ cứu hộ không cần thiết đã tăng lên. Trong một ví dụ gần đây, ông Sylvester cho biết, một người đàn ông đã được sơ tán bằng máy bay chỉ vì bị đau tai.
“Cá nhân tôi đã nhìn thấy từ 200 đến 250 trường hợp cứu hộ bị nghi ngờ trong một năm, từ một số ít các công ty bảo hiểm,” ông nói. “Với mỗi lần cứu hộ có chi phí từ 6,000 đến 10,000 USD, tổng chi phí sẽ tăng lên rất nhiều.”
Tệ nạn này đã trở nên phổ biến tới mức World Nomads gần đây đã lập một danh sách đen nội bộ gồm các công ty máy bay trực thăng và các bệnh viện ở Nepal mà họ nghi ngờ gian lận. Ông Sylvester cho biết các yêu cầu bồi thường liên quan đến một công ty trong danh sách đen nói trên sẽ không bị từ chối một cách tự động. “Những người leo núi không thể kiểm soát được công ty nào sẽ được gọi trên điện thoại.”
Tuy nhiên trong một số trường hợp, các công ty dịch vụ leo núi nói với khách hàng rằng họ đã nhận được sự phê duyệt của các công ty bảo hiểm, trong khi sự thực họ không có, ông cho biết.
Ông Dan Richards, giám đốc điều hành của Global Rescue, một công ty chuyên thực hiện các vụ cứu hộ y tế, cho biết Nepal là một trường hợp ngoại lệ vì có rất nhiều đối tượng cùng hợp tác để lừa gạt khách hàng và các công ty bảo hiểm. Ông lo ngại rằng việc gian lận có thể sẽ tiếp tục, chừng nào các công ty bảo hiểm vẫn trả tiền thanh toán cho các chuyến bay cứu hộ bằng trực thăng.
“Tất cả mọi người liên quan đến các mắt xích trong đường dây đều tham gia,” ông nói.
Nepal là một đất nước nghèo, kẹp giữa Ấn Độ và Trung Quốc, nơi hàng năm có hàng nghìn du khách lang thang trong những chuyến đi bộ dã ngoại kéo dài nhiều ngày để ngắm nhìn một số đỉnh núi cao nhất thế giới.
Nhận thức được những rủi ro liên quan đến việc đi du lịch tới các vị trí có độ cao lớn, nhiều người đã bỏ ra vài trăm đô la Mỹ để mua bảo hiểm, chọn các phương án cứu hộ bao gồm cả cứu hộ bằng máy bay trực thăng. Để đảm bảo cơ thể có sự thích nghi phù hợp, họ dành nhiều ngày đi bộ đường dài đến những nơi như Khu cắm trại dưới chân núi Everest Base Camp, nơi có không khí loãng và những người đi bộ thường trải qua các triệu chứng chóng mặt vì độ cao.
Một vài chục công ty dịch vụ leo núi được cho là trung tâm của sự gian lận.
Một kịch bản lừa đảo phổ biến là các hướng dẫn viên leo núi lợi dụng những người đi bộ thiếu kinh nghiệm bằng cách gây áp lực cho họ để được đưa trở lại Kathmandu ngay từ những dấu hiệu nhỏ đầu tiên của bệnh tật. Họ bị thuyết phục không dùng các lựa chọn khác, như uống thuốc làm dịu sự chóng mặt vì độ cao, tìm đến các phòng khám dọc theo tuyến đường đi bộ, hoặc chỉ đơn giản là leo xuống núi để giảm độ cao đi vài trăm mét là đã đủ để giải quyết nhiều trường hợp bị ốm.
Các hình thức lừa đảo khác tỏ ra đáng lo ngại hơn nhiều.
Vào năm 2016, chuyến bay qua núi của bà Faina Gersh để quay trở lại Kathmandu đã bị trì hoãn do thời tiết xấu. Bà Gersh, một người đi bộ dã ngoại đến từ California, lo lắng rằng bà sẽ bỏ lỡ chuyến bay kết nối của mình tới Hoa Kỳ. Chủ sở hữu công ty dịch vụ leo núi của bà đã đưa ra một giải pháp thay thế.
Bà Gersh, 42 tuổi, người đã hoàn thành chuyến đi bộ dã ngoại đến Khu cắm trại ở chân núi Everest Base Camp, cho biết: “Họ đề nghị chúng tôi nói rằng tôi bị bệnh, như ngộ độc thực phẩm hoặc bị bệnh tật nào đó, nhờ đó hợp đồng bảo hiểm của tôi sẽ bao gồm cả khoản chi trả cho một chiếc trực thăng.” “Tôi đã nói, “Không, tôi sẽ không làm những hành vi trục lợi bảo hiểm đâu.”
Trong trường hợp của anh Chang và cô Tjondro, hai người khách du lịch từ Úc có hướng dẫn viên đã thúc ép sử dụng dịch vụ cứu hộ y tế bằng trực thăng vào năm 2016, mặc dù họ sẵn sàng tự đi bộ xuống núi, công ty bảo hiểm của họ, World Nomads, đã nhận thấy một số bất thường rất rõ ràng.
Ông Sylvester, người phát ngôn của World Nomads, nói rằng người hướng dẫn viên của họ, không liên lạc với công ty bảo hiểm, đã phối hợp với công ty dịch vụ leo núi Trekking Advanced Adventures, để gửi một máy bay trực thăng từ Flight Connection International, một công ty đã bị Nomads World đưa vào danh sách đen, đến đón những người đi bộ nói trên ở Lobuche, một ngôi làng nhỏ ở độ cao khoảng 16,000 bộ so với mực nước biển và phải đi bộ mất một ngày từ Khu Cắm Trại Chân Núi Everest Base Camp mới tới nơi.
Sau khi đến Kathmandu, cách đó khoảng 90 dặm, hai khách bộ hành người Úc đã được vận chuyển đến Bệnh viện đa khoa quốc tế Swacon, là một phòng khám cho người nước ngoài cũng đã bị đưa vào danh sách đen của World Nomads, sau đó hộ chiếu của Chang đã bị bệnh viện giữ lại, có thể là “để ngăn chặn tôi rời khỏi bệnh viện quá sớm,” anh nói.
Trong các cuộc phỏng vấn, cả ba công ty này đều phủ nhận đã có những hành vi sai trái.
Khi được xuất viện sau ba ngày, Chang cho biết, anh không được cung cấp hóa đơn. Bệnh viện nói với anh “họ sẽ thu xếp mọi việc,” anh nói.
Sau đó, họ phát hiện ra rằng báo cáo của bác sĩ kèm với yêu cầu bồi thường bảo hiểm của Chang bao gồm những chi tiết không chính xác, kể cả thông tin rằng các triệu chứng của Chang đã không được cải thiện ngay cả sau khi đã di chuyển xuống độ cao thấp hơn. Cô Tjondro khẳng định rằng họ thậm chí đã không cố gắng đi bộ xuống núi, vì người hướng dẫn viên đã thuyết phục họ không nên làm như vậy.
Yêu cầu bồi thường bảo hiểm này lên đến hơn 10,000 đô la Mỹ, mà theo ông Sylvester, người phát ngôn của World Nomads, cho biết công ty đã chi trả số tiền này, mặc dù theo các chính sách mới, yêu cầu bồi thường này có thể đã bị coi là gian lận.
Tiến sĩ Minalma Pandey, giám đốc y khoa tại Swacon, người đã viết báo cáo trên, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng bà đã nhận thức được những lời phàn nàn của những người đi bộ, nhưng khăng khăng rằng không có điều gì bất thường xảy ra tại bệnh viện. Khi bị ép phải trả lời ý kiến của ông Chang cho biết một bác sĩ đã thông báo với anh rằng bệnh viện sẽ cần phải phóng đại các triệu chứng của anh, bà chỉ trả lời đơn giản, “Làm sao chúng tôi có thể làm điều đó được?”
Ông Keshav Wagle, giám đốc điều hành của Advanced Adventures, công ty dịch vụ leo núi mà hai người Úc đã sử dụng, cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng của ông rằng ông đã ngừng đưa những người leo núi dã ngoại đến phòng khám Swacon.
Nhưng ông giận dữ bác bỏ những lời buộc tội của Chang và cô Tjondro, tuyên bố rằng hai người này chưa bao giờ trả tiền để thuê dịch vụ của công ty ông – mặc dù hóa đơn họ nhận được từ công ty dịch vụ leo núi này cho thấy có cả chữ ký của ông.
Shyam Kandel, một cán bộ của công ty Flight Connection International, bác bỏ cáo buộc rằng Flight Connection International đã tham gia vào bất kỳ hành vi gian lận nào, nói rằng công ty “không có bất kỳ vai trò gì trong các giao dịch với bên bảo hiểm.”
“Chúng tôi chỉ sắp xếp máy bay trực thăng khi có yêu cầu từ các công ty dịch vụ leo núi, ông nói.
Trong cuộc điều tra của chính phủ Nepal dẫn đến việc ban hành các quy định mới cho các công ty dịch vụ leo núi, báo cáo điều tra đã cáo buộc cả công ty Flight Connect International và phòng khám Swacon đã phát hành các hóa đơn gian lận và thổi phồng các chi phí để yêu cầu bên bảo hiểm phải thanh toán.
Các công ty bảo hiểm đang theo dõi chặt chẽ liệu chính phủ có hành động đối với những phát hiện điều tra nói trên hay không. Tuy nhiên, ông Rishi Ram Bhandari, giám đốc điều hành của công ty Satori Adventures và Expeditions, đã tỏ ra lo ngại về tác động lâu dài của hành vi gian lận đối với ngành du lịch ở đây và về việc liệu nó có bị chấm dứt hay không.
Được bảo vệ bởi những người cầm đầu có quan hệ với giới chính trị, quy mô của tệ nạn này đã phình lên rất lớn, ông nói, và đã từ từ bình thường hóa một hành vi gian lận gây tác hại tới công ăn việc làm trong ngành du lịch của hàng ngàn người dân địa phương trung thực. Ông sợ rằng tình trạng này có thể sẽ dẫn đến việc “giết chết con gà đẻ trứng vàng.”
Năm ngoái, một người hướng dẫn viên đã có tuổi bước vào văn phòng của ông Bhandari để tìm việc làm. Ông Bhandari nói ông không có nhu cầu thuê người. Người đàn ông vẫn nài ép, nhấn mạnh rằng việc thuê anh ta sẽ mang lại “rất nhiều lợi ích.”
“Nếu ông để tôi làm hướng dẫn viên cho một nhóm 10 người, tôi chắc chắn sẽ cung cấp cho ông hai ca cứu hộ,” người đàn ông này nói với Bhandari. “Tôi đã trả lời, “Cảm ơn vì đề xuất của anh, nhưng tôi không phải loại người làm ăn theo kiểu đó.”
Thị trường bảo hiểm Việt Nam: Biến động mạnh thị phần top đầu
Nhiều thành phố Mỹ đang gồng mình đối phó với những cuộc tấn công “không thể tránh khỏi” của tin tặc
FWD Hồng Kông mua cổ phần của HSBC trong liên doanh bảo hiểm của Malaysia
Thách thức lớn và mới đối với ngành bảo hiểm: Thời tiết cực đoan khắc nghiệt
Lê Minh
Theo New York Times
